İş Kazası Tazminat Davaları
Bir iş yerinde işçi eğer işle ilgili bir durumdan ötürü yaralanır veya ölürse tazminat davasına konu olabilir. Tazminat davaları sonucunda işverenin işçi veya yakınlarına belirlenen miktarda para ödemesi yapmasına karar verilir. Çoğunlukla kanunlar işçi lehinedir. İş kazası tazminat davaları uzman bir avukat ile yürütülmelidir.
İş Kazası Tazminat Davaları Nedir?
İş kazası tazminat davaları sorumlu olan işveren aleyhine açılan; maddi ve manevi olabilen davalardır. İşverenin kişiye veya onun ailesine/yakınlarına tazminat ödemesi için açılırlar.
İşverenin işyerinde çalışan bir işçinin yine işle ilgili olarak yaralanması veya ölmesi durumunda tazminat davası gündeme gelir. Burada yaralanma veya ölümün iş ile alakalı olması gerekir.
İş kazası tazminatları kişinin yakınlarına da ödenebilir. İş kazası tazminat davası açmak için bazı koşullar hukuken belirlenmiştir.
İş Kazası Tazminat Davaları Kimlere Açılır?
İş kazası için tazminat davaları sorumlu işveren aleyhine açılır. İş kazası tazminatları sadece işveren için değil taşeron şirketlere de açılabilir.
Örneğin bir şirket bazı işlerini B firmasına vermiş olabilir. Bu firmanın çalışanı iş kazası sonucunda ölür veya yaralanırsa hem asıl şirkete hem de B şirketine dava açılabilir. Tüm alt işverenlere maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
Söz konusu durumda tazminatın müştereken ve müteselsilen ödenmesi şartı bulunur.
Hangi Durumlar İş Kazası Olarak Geçer?
İş kazası tazminat davaları için öncelikle zarar verici durumun hukuken iş kazası kapsamında olması gerekir. İş kazası sayılan haller ise Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 13. maddesinde belirlenmiştir.
- İşverene ait iş yerinde meydana gelen ve işçiye bedensel veya ruhsal zarar veren kazalar iş kazası olarak nitelendirilir
- İşçinin iş yerinde nasıl kazaya uğradığı önemli değildir; iş yerinde maruz kaldığı bir kaza ise tazminata konu olabilir
- İşçinin görevli olarak bir başka yere gönderilmesi ve işini yapmadığı esnada uğradığı bir kaza iş kazası olarak gösterilir
- İşçi bağımsız ve kendi adına çalışıyor olsa da bir işveren tarafından yürütülen işi yaptığı sırada gerçekleşen bir olay iş kazası olarak nitelendirilir
- İş mevzuatlarına göre emziren kadın işçilerin süt verdikleri esnada maruz kaldıkları olaylar da iş kazası kapsamındadır ve tazminat davasına konu olabilir
- İşverenin işçiye sağladığı bir araçla yapılan kazalar da trafik iş kazalarına girer; bu durumda da tazminat talep edilebilir ( İşin yapıldığı yere gidip gelirken kazanın olması gerekir )
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince bu durumlara maruz kalan işçi ve yakınları tazminat davası açabilirler. Maddi veya manevi tazminat davaları iş mahkemelerine açılır.
İş Kazası için Dava Açma Süresi
İş kazası tazminat davaları için bir zaman aşımı süresi belirlenmiştir. Bu süre hukuken 10 yıldır. İş kazası meydana geldikten sonra 10 yıl içinde tazminat davası açılmalıdır; bu süre sonucunda zaman aşımı devreye girer.
İş kazası için belirlenen sürede işçinin ölmesinin veya yaralanmasının herhangi bir farkı yoktur. Burada genel zamanaşımından bahsedilmektedir ancak bazı davalarda duruma göre zaman aşımı da uzayabilir. İş kazasından kaynaklı bir ceza davası açıldığında eğer bu davanın zaman aşımı süresi daha fazlaysa tazminat davası zaman aşımı için de aynı durum geçerli olacaktır.
Maluliyet durumunun tespit edilmesi de zaman aşımını belirlemede önemlidir. Zamanla bu oran değişebileceği için zaman aşımı süresi de kesinleştiği andan itibaren işlemeye başlar. Konu hakkında sunulan son rapor dikkate alınır.
İş Kazası Tazminat Davaları için Yetkili Mahkeme
7036 sayılı kanunda iş kazaları davalarına bakacak yetkili mahkemeler belirtilmiştir. İş kazası için genel yetkili mahkeme davalı olan kişinin ( Gerçek veya tüzel ) dava açıldığında bulunduğu yerleşim yeri mahkemesidir.
Zararın ve iş yeri kazasının meydana geldiği iş mahkemesi de tazminat davalarına bakar. Manevi ve maddi tazminat davaları iş mahkemelerinin görev tanımı içindedir.
İşçi ölmüşse yetkili mahkeme davacı olan yakınlarının yerleşim yerindeki iş mahkemesi olabilir.
İş Kazalarının Tespit Edilmeleri
İş kazaları Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmelidir. Tazminat davası açılmadan önce iş kaza tespit davası açılmalıdır. Sigortalının maluliyet oranının tespit edilmesi tazminat davasına yön verecektir.
Sosyal Sigorta Kurumu iş kazası tespitinde yetkilidir ancak tazminat davalarında bu kurumun herhangi bir müdahalesi yoktur; taraf olmaz.
Gerçekleşen olayın iş kazası olup olmadığı belirlendikten sonra işçinin maluliyet oranının tespiti yapılmalıdır. Davacının kazaya ilişkin tüm tıbbi evrakları sunulur.
İş Kazasında Maddi Tazminat Hesaplama
İş kazası tazminat davaları için miktar hesaplama Türk Borçlar Kanunu’nun 54. Maddesine göre belirlenir. İşçinin kazanç kaybı, tedavi giderleri, çalışma gücünün azalması veya kaybolması vb. nedenlerle tazminat davası açılabilir.
Bu durumda mevcut durum ve ekonomik gelecek sarsılmış olacaktır. Bu nedenle doğacak olan kayıplar tazminat olarak talep edilebilir.
İşçi sürekli olarak iş göremez hale geldiyse tazminat hesaplamalarında çalışarak gelir elde edeceği dönem aktif olarak değerlendirilir. Çalışmadan gelir alabileceği dönem ise pasif dönemdir. Aktif dönemde gerçek ücret ve pasif dönemde de asgari ücret dikkate alınır; tazminat miktarı belirlenir.
Aktif dönem genelde 60 yaşa kadar olan dönem olarak nitelendirilir. İspatlanması halinde daha uzun süre için aktif dönem belirlenebilir.
İş Kazası Tazminatlarında İndirim
Kusur sorumluluğu iş kazası tazminatlarında temel unsur olarak ele alınır. Eğer işçinin kusuru varsa bunun oranı tespit edilir. İşçinin hatası nedeniyle tazminat miktarında indirim yapılır. Örneğin işçinin hatası %25 oranındaysa mahkemece belirlenen tazminatın %75’i alınabilecektir.
Sürekli iş görememe durumu nedeniyle hesaplanan tazminat miktarında da işçinin kazadaki maluliyet oranına bakılır. Tazminat hesaplamalarında maluliyet oranının kesin olarak tespit edilmesi büyük önem taşır.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yapacağı ödemeler de tazminattan indirilir. İşverenin sorumluluğu SGK tarafından karşılanmayan miktar kadar olacaktır. SGK yapacağı ödemeleri kusurları ile orantılı olarak işveren veya varsa diğer kişilere rücu eder.
İş Kazalarında Manevi Tazminat
İş Kazası Tazminat Davaları; İş kazalarındaki ölüm ve yaralanma olayları sonucunda işçi veya onun yakınları manevi tazminat talebinde de bulunabilirler. İş kazasından dolayı yakını ölen kişiler işverenden tazminat isteyebilirler. Yakınlık sadece yasal değil duygusal yakınlığı da kapsar. Anne, baba, kardeş, eş vb. tazminat talebinde bulunabilir veya nişanlı vb. da dava açabilir.
Maddi tazminatın yanı sıra manevi tazminat istemek de mümkündür. İş kazası nedeniyle manevi zarara uğrayan işçi de bu yönde tazminat talebinde bulunabilir. Ağır bedensel zarara uğrayan bir işçinin yakınları da manevi tazminat davası açabilmektedir.
İş Kazalarında Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açmak
İş kazası tazminat davaları bu alanda uzmanlaşmış bir avukat hizmeti ile açıldığında süreç daha yararlı ve hızlı şekilde ilerleyebilir. İş kazası davalarında birçok kriter ve aşama bulunur. Atlanacak bir detay hak kaybınıza veya zarara uğramanıza neden olabilir.
İş mahkemelerinin yetki alanında olan iş kazası tazminat davaları olaydan sonra ne kadar çabuk şekilde açılırsa lehte kararlar çıkması daha yüksek ihtimal olacaktır. Alanında uzman, iş hukuku konusuna hakim olan avukatlar ile iletişime geçebilir ve danışmanlık/dava hizmeti alabilirsiniz.
